Teneke - De Leerlingen van het Regenwoud

Teneke - De Leerlingen van het Regenwoud
www.teneke.nl

jueves, 31 de mayo de 2007

Teneke, de Leerlingen van het Regenwoud.

“Teneke, de Leerlingen van het Regenwoud” vertelt het verhaal van drie avontuurlijke Hollandse Missionarissen en hun ervaringen met de inheemse volken van de Amazone. Pater Herman Feddema, Broeder Jan Finkers en Pater Antonio Van Maanen vertrokken in de jaren vijftig en zestig naar Venezuela, waar zij missieposten opzetten aan de oevers van de Orinoco. Mede dankzij het onderwijs van de Hollandse missionarissen wisten de regionale leiders van de inheemse volken op te klimmen tot de zetels van de Nationale Assamblee in Caracas, terwijl de inheemse volken van Amazonas de missionarissen de geheimen van het oerwoud leerden.


In een wereld waar wetenschappelijke studie in de Amazone nog in de kinderschoenen stond, waren de missionarissen veel biologen, antropologen en de Venezolaanse overheid voor in de verkenning van deze afgelegen streek.

Zo was Broeder Jan Finkers, beter bekend in de regio als Hermano Juan, in de jaren zestig een van de eerste westerlingen die in contact kwam met het Yanomami-volk. Hij was getuige van de bruuske ontsluiting van het Yanomamigebied en de dramatische gebeurtenissen die daarop volgden. De Yanomami werden slachtoffer van de door de goudkoorts getroffen Braziliaanse garimpeiros (goudzoekers) tijdens de slachting van Haximu en moesten lijden onder de bizarre praktijken van antropologen .

Pater Herman Feddema, ofwel Padre Hernán, richtte verschillende missieposten op tussen de Piaroa- en Guahibo-indianen. De Pater leerde hun talen spreken en stelde deze vervolgens op schrift. Dankzij het werk van de Pater leren de Piaro- en Guahibo- kinderen vandaag de dag eerst lezen en schrijven in hun eigen taal door schoolmeesters uit hun eigen gemeenschap. Pas op latere leeftijd leren zij Spaans, de officiele taal van Venezuela, waarmee zij kunnen communiceren buiten de gemeenschap.

Pater Antonio van Maanen, ofwel Padre Antonio, vestigde zich op de grens tussen het Amazonewoud en de Venezolaanse steppe, in San Juan de Manapiare. Na jaren in Guatemala en Colombia uitgezonden te zijn geweest vond hij hier zijn thuis. Hij speelde een belangrijke rol in de organisatie van de inheemse volken in de regio.

De twintig verschillende inheemse volken van Amazonas wisten zich in de afgelopen vijftien jaar, mede dankzij het onderwijs van de missionarissen, te organiseren in een krachtige beweging die strijd voor de rechten van de amazonevolken in Venezuela.

Eens per drie jaar komen alle leiders van de Yanomami, Guahibo, Piaroa, Yekuana, Curripaco, Baré, Baniva, Piapoco, Sanema, Puniva, Warekena, Hoti, Yabarana, Panare, Tariama, Kariña, Macu, Cubeo, Saliva, Baré, en Maquiritare-volken uit alle uithoeken van Amazonas in kano´s en motorbootjes de majestieuze Orinoco afvaren richting het eiland Ratón en de lokale hoofdstad Puerto Ayacucho.

Daar vindt het driejaarlijks congres plaats van deze Organización Regional de los Pueblos Indigenas del Amazonas (ORPIA). Bijna alle leiders kennen de Hollandse paters wel. Velen zijn oud-leerling van Pater Hernán, Pater Antonio of Broeder Juan.

Op het congres bespreekt men praktische problemen in de regio, de landinvasies van boeren, de problemen met goudzoekers, het wangedrag van de Venezolaanse Nationale Garde die de grens met Colombia bewaakt, of de benzineschaarste die ontstaat door smokkel met Colombia en waardoor de meest afgelegen volken niet in contact kunnen komen met de stad.
Tijdens het congres wordt de strategische koers uitgezet voor de verbetering van de rechten van de inheemse vrouw, het recht op onderwijs en het behoud van de inheemse talen en culturen.

Sinds 1999 heeft Venezuela een nieuwe grondwet waardin de inheemse bevolking aanzienlijk meer respect krijgt dan in de voorlaatste grondwet van 1963, waarin hun cultuur volledig werd ontkend. De inheemse leiders van Venezuela waren actief betrokken bij het opstellen van deze nieuwe consitutie en kunnen een beroep doen op wetten die hun cultuur en levenswijze respecteren. Helaas schiet de naleving van deze wetten in de praktijk nog ernstig tekort in de afgelegen Amazoneregio.

Ook dankzij de nieuwe grondwet zitten er sinds 1999 drie inheemse afgevaardigden in het Nationaal Parlement. Wij volgen Diputado José Gregorio Mirabal van Amazonas tot in zijn nieuwe kantoor in het parlementsgebouw in Caracas. Deze voorvechter van inheemse rechten ontving ooit zijn basisopleiding bij de Hollandse Paters. Evenals bijna alle nieuwe inheemse burgemeesters en wethouders in de staat Amazonas.